گوش دادن موثر یکی از مهمترین مهارت‌هایی است که هر فردی می‌تواند به دست بیاورد. اینکه چقدر خوب گوش می‌دهید، تأثیر مهمی بر اثربخشی شغلی شما و کیفیت روابطتان با سایرین دارد.
به‌طور مثال:
- ما گوش می‌دهیم تا اطلاعات بگیریم
- ما گوش می‌دهیم تا موضوعات مختلف را بفهمیم
- ما گوش می‌دهیم تا لذت ببریم
- ما گوش می‌دهیم تا بیاموزیم
شما ممکن است با خود فکر کنید که من می‌توانم به‌خوبی گوش دهم! در حقیقت اکثر ما خوب گوش نمی‌دهیم و تحقیقات نشان میدهد ما تنها بین 25 تا 50 درصد آنچه را که شنیده‌ایم، به خاطر می‌آوریم. این بدین معناست که وقتی شما با رئیس، همکار، مشتری یا همسر خود به مدت 10 دقیقه صحبت می‌کنید، آن‌ها به کمتر از نیمی از گفتگو توجه می‌کنند.
موضوع را برعکس کنید، زمانی که شما را راهنمایی می‌کنند یا به شما اطلاعاتی داده می‌شود، شما هم به کل پیام گوش نمی‌دهید. امیدوارید که بخش‌های مهم پیام را در قالب همان 25 تا 50 درصد پیام گرفته باشید، اما اگر این‌گونه نباشد چه؟
بی‌تردید، گوش دادن موثر مهارتی است که همه ما می‌توانیم از مزایای بهبود آن بهره ببریم. با تبدیل‌شدن به یک شنوندهٔ بهتر، می‌توانید بهره‌وری خود را ارتقا دهید و همچنین توانایی خود را در زمینهٔ تأثیرگذاری، متقاعد کردن دیگران و مذاکره بهبود ببخشید. مهم‌تر از همه اینکه جلوی کشمکش و بدفهمی‌ها هم گرفته خواهد شد. همهٔ این‌ها برای موفقیت در محیط کاری ضروری است!
دربارهٔ گوش دادن موثر
تمرین «گوش دادن موثر» راه بهبود مهارتهای شنیداری شماست. گوش دادن موثر تلاشی است آگاهانه برای شنیدن، نه‌فقط کلمات طرف مقابل بلکه مهم‌تر از آن شنیدن تمام پیامی که تبادل می‌شود.
برای رسیدن به این هدف باید به‌طرف مقابل با دقت زیادی توجه کنید.
شما نمی‌توانید به خود اجازه دهید که حواستان با هر چیز دیگری که ممکن است در اطرافتان اتفاق بیفتد یا با طرح یک استدلال مقابله‌ای پرت شود. همچنین نباید به خود اجازه دهید که خسته و کسل شوید و تمرکزتان بر آنچه شخص مقابل می‌گوید از دست رود.
برای ارتقای مهارت شنیداری خود نیاز است که بگذارید شخص مقابل بداند شما به آنچه می‌گوید، گوش می‌دهید.
برای فهم اهمیت این موضوع، از خود بپرسید آیا تابه‌حال در گفتگویی شرکت کرده‌اید که شک داشته‌اید طرف مقابل به آنچه می‌گویید گوش میدهد یا شک داشته‌اید پیام شما فهمیده می‌شود یا خیر یا حتی شک داشته‌اید ادامهٔ گفتگو ارزشمند است یا نه. مثل این است که انسان با دیوار صحبت کند و این چیزی است که شما از آن اجتناب می‌کنید.
میتوان به‌سادگی مثلاً با گفتن «آها!» یا تکان دادن سر توجه خود را نشان داد. لازم نیست حتماً با طرف مقابل موافق باشید، تنها نشان می‌دهید که به او گوش می‌دهید. استفاده از زبان بدن و دیگر نشانه‌های تأیید نیز می‌تواند شما را در توجه کردن به‌طرف مقابل یاری کند.
سعی کنید به گوینده طوری پاسخ دهید که او را به ادامهٔ صحبت تشویق کند با این کار می‌توانید اطلاعاتی را که نیاز دارید، دریافت کنید. درحالی‌که تکان دادن سر یا آها گفتن نشان میدهد شما به گفتگو علاقه‌مند هستید، یک پرسش وابسته به موضوع یا ارائهٔ نظر دربارهٔ رئوس مطالب گفته‌شده نیز این را می‌رساند که شما به پیام او گوش می‌دهید و آن را می‌فهمید.
یک شنوندهٔ فعال شوید
پنج تکنیک کلیدی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها برای گوش دادن موثر بهره گیرید:
-
توجه کردن
به گوینده توجه جدی داشته باشید و پیام را تصدیق کنید. بدانید که ارتباط غیرکلامی هم با صدایی رسا «حرف می‌زند».
به گوینده مستقیماً نگاه کنید.
افکار منحرف‌کننده را کنار بگذارید
به لحاظ روانی معارضه‌جو نباشید!
از منحرف شدن توسط عوامل محیطی مثل گفتگوهای حاشیه‌ای اجتناب کنید.
به زبان بدن گوینده «گوش دهید».
-
نشان دهید که در حال گوش دادن هستید
از زبان بدن و اشارات و حرکات خود استفاده کنید تا مشارکت خود در گفتگو را نشان دهید.
گهگاه سر خود را به نشانهٔ توافق تکان دهید.
لبخند بزنید و از دیگر حالات صورت استفاده کنید.
مطمئن شوید نحوه استقرار شما گشوده و نشان‌دهندهٔ علاقهٔ شما به گفتگو باشد.
گوینده را با نظرات کوتاه کلامی مانند بله و «آها» به ادامهٔ صحبت تشویق کنید.
-
بازخورد دهید
فیلترها، مفروضات، داوری‌ها و باورهای شخصی ما، آنچه را که می‌شنویم، تحریف می‌کند. به‌عنوان یک شنونده، نقش شما فهم چیزی است که گفته می‌شود. این مطلب نیازمند این است که آنچه گفته می‌شود را بازتاب دهید و سوالاتی بپرسید.
آنچه گفته‌شده را با بازگویی منعکس کنید. «آنچه می‌شنوم این است که…» و «به نظر می‌رسد شما می‌گویید…» راه‌های خوبی برای بازتاب مطلب است.
سوالاتی برای روشن شدن موضوعاتی معین مطرح کنید. «منظور شما از اینکه می‌گویید…چیست؟» یا «منظور شما این است؟»
در فواصل مشخص توضیحات گوینده را خلاصه کنید.
-
قضاوت کردن را عقب بیندازید
زمان را هدر ندهید. این مطلب گوینده را ناامید می‌کند و فهم کامل پیام را محدود می‌کند.
قبل از مطرح کردن سؤال بگذارید گوینده مطلب خود را تمام کند.
با طرح بحث‌های مقابله‌ای صحبت گوینده را قطع نکنید.
-
به‌درستی پاسخ دهید
گوش دادن مؤثر برای تقویت احترام و فهم متقابل طراحی‌شده است. شما در حال کسب اطلاعات و چشم‌انداز موضوع هستید. با حمله به گوینده یا سرکوب او چیزی به خود اضافه نمی‌کنید.
در پاسخ‌های خود منصف، باز و صادق باشید.
با حفظ احترام از نظرات خود دفاع کنید.
با طرف مقابل به‌گونه‌ای برخورد کنید که فکر می‌کنید آن‌طور می‌خواهد با او برخورد شود.
نکات کلیدی
تبدیل‌شدن به یک شنوندهٔ موثر تمرکز بالا و عزم راسخی می‌طلبد. تغییر عادات قدیمی سخت است و اگر مهارتهای شنیداری شما مثل بسیاری از مردم بد است پس برای تغییر آن عادات بد گذشته تمرین زیادی نیاز دارید. در این لینک با گوش شنوا بیشتر آشنا شوید.
پنج تکنیک کلیدی را می‌توانید برای ارتقای مهارتهای خود در زمینهٔ گوش دادن موثر به کاربندید:
- توجه کنید
- نشان دهید که در حال گوش دادن هستید
- بازخورد دهید
- قضاوت کردن را به تعویق بیندازید
- به‌طور شایسته پاسخ دهید
استفاده از این تکنیک‌ها را همین امروز شروع کنید تا مخاطب بهتری شوید، بهره‌وری را در محیط کاری خود را ارتقا دهید و ارتباطات بهتری برقرار کنید.
منبع: mindtools
20 پاسخ
ممنون ،مطالب مقاله همانند لقمه ای ازدانش به جانم نشست ولذت بردم، لذت آگاهی ویادگیری که همیشه برایم الویت بوده
بسیار عالی ممنون از محتواهای مفیدی که در اختیارمون قرار دادید.
با سلام
از حسن توجه شما سپاسگزاریم
سلام. بابت مطالب مفيد و کاربردي شما خيلي ممنونم.
با سلام
از حسن توجه شما سپاسگزاریم
با تشکر از متن بسیار خوب شما، یکی از مهمترین ویژگی ها و در حقیقت لازمه های شغل بیزنس کوچینگ گوش کردن فعالانه و از روی آگاهی است، چه بسا، بسیاری از چالش ها و مسائل را می توانیم از طریق گوش کردن درک و دریافت کنیم و برای آن با کمک خود م شخص راه حل بیابیم.
با سلام
از حسن توجه شما سپاسگزاریم
مطلب جالبی بود ، واقعآ گوش دادن یک مهارت است و این مهارت را به اثر تکرارپذیری بیشتر میتوان اصلاح و ارتقاداد . در تحکیم ارتباطات و ایجاد اعتماد بخصوص در روابط اجتماعی یک اصل بسیار مهم است ، انهم اگر تحت عنوان گوش دادن با استعاره (قلب ) نام بگزاریم بیشتر مجذوب کننده ودادن حس ارامش واعتماد به جانب مقابل میدهد که همه گفتنی هایش را بگوید . پس مهارت را میتوان به اثر تجربه زیاد بهتر ساخت .
با سلام
از حسن توجه شما سپاسگزاریم
سلام
متن فوق حاوي نكات بسيار خوب و كاربردي بود. سپاسگزارم.
تمامی موضوعات زندگی، دارای رویه و عمقی است که متاسفانه بدلیل حجم اطلاعات و مشغولیت های زندگی، ناخودآگاه از عمق فاصله گرفته ایم.
بزرگواری می گفت؛
در قدیم ، علم مثل یک برکه کم عمق و وسیع بود( سطح دانش زیاد ولی عمق آن من بود. )
اما الان علم مثل چاه عمیقی است که سطح محدود و عمق زیاد دارد( علم بسیار تخصصی و عمیق است).
سپاسگزارم.
ممنون از ترجمه این مقاله.
اونچه که من از این مقاله متوجه شدم این هست که گوش دادن به دو بخش 1- دریافت اطلاعات و آگاهی و 2- اثرگذاری میتونه تقسیم بشه و این یک فرآیند فعالانه و دوسویه هست که مهم ترین بخشش هم بخش 2 هست که تمامی 5 تکنیک ارائه شده بر همین بخش متمرکز هست.
مقاله بسیاری خوبی بود و به نظرم می تونه به نوعی با بحث پیش نقشه های ذهنی و تقویت اون ها مرتبط باشه. به عقیده من اغلب ما، وقتی گوش می دهیم در حال آماده کردن پاسخ هستیم چون طرف مقابل احتمالا یک سری از این پیش فرض ها رو به چالش می کشه ما در حال تدارک پاسخی هستیم که این از این پیش فرض ها دفاع و اون ها رو تقویت کنه.
مقاله جالبی بود. گوش دادن ما اکثرا به جای اینکه فعالانه باشه منفعلانه است . مخصوصا در ارتباطات رو در رو موانع محیطی خیلی سریع ممکنه حواس ما رو پرت کنن.
موضوعی که در کتاب “مهارت های اجتماعی در ارتباطات میان فردی” ترجمه خشایار بیگی و مهرداد فیروز بخت از انتشارات رشد درباره گوش دادن آمده و می تونم به این مقاله اضافه کنم نکاتی است که در ارتباط با گوش دادن فعال میشه بهش توجه کنیم:۱.آماده سازی محیط فیزیکی،۲،آماده بودن از لحاظ ذهنی،۳.صحبت با خود،۴.قطع نکردن حرف های طرف مقابل.۵.دسته بندی پیام های سخنگو
سلام
ممنون از این مقاله عالی
کاملا موافقم که شنیدن موثر مهارتی کاربردی هم برای کوچ ها و هم برای همه است چون همون طور که اشاره شد جلوی خیلی از سوء تفاهم ها و درگیری ها رو میگیره.
از مطلبی که به اشتراک گذاشتید سپاسگزارم. در تکمیل مباحث مطرح‌شده، مطالعه‌ی مقاله‌ی زیر از مجله‌ی Forbes را پیشنهاد می‌کنم:
https://www.google.com/amp/s/www.forbes.com/sites/womensmedia/2012/11/09/10-steps-to-effective-listening/amp/
سلام و سپاس از مطالب مفید در مورد گوش شنوا.به نظرم برای تمرین داشتن گوش شنوا، لازمه که در قدم اول، بودن و حضور کامل در لحظه حال را تمرین کنیم.
با سلام مطلب بسیار خوبی بود. یک جایی میگه به زبان بدن مخاطب توجه کنیم. سوال من اینه اگر به زبان بدن مخاطب توجه کردیم قراره چه چیز را استخراج کنیم و چه اقدامی بکنیم؟
به نظرم توجه به زبان بدن مخاطب میتونه در کشف تضادها کمک کننده باشه. مثلا فرد راجع به این صحبت میکنه که راجع به موضوعی که داره صحبت میکنت استرس نداره ولی زبان بدنش کاملا نشون میده که استرس داره
سلام و سپاس از مطلب ارزشمند ارسالی
مقاله ای با عنوان «ابزار شنیدن موثر-بشنوید که افراد دقیقا چه می‌گویند؟!» از اینجانب در اردیبهشت سال 92 در روزنامه دنیای اقتصاد به چاپ رسیده است که درباره این موضوع مفید واقع شود. لینک آن را در زیر به اشتراک می گذارم.
لینک مقاله:
https://www.donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-3777
با امتنان
سیدمحمذاعظمی نژاد
سلام
ممنون از مطالب مفیدتان
پنج تکنیک تمرین مهارت عالی است .
موانع گوش دادن فعال را میتوان ( به قصد نصیحت کردن ؛ به قصد تمسخر ؛ به قصد بی تفاوتی ؛ به قصد جرو بحث ؛ به قصد پاسخگویی قبل از اتمام صحبت و … ) را نام برد .